Cách điều trị bệnh viêm xoang cấp: Phác đồ chuẩn y khoa và chăm sóc tại nhà hiệu quả

Viêm xoang cấp là tình trạng viêm nhiễm đột ngột của các xoang cạnh mũi, thường xảy ra sau cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên. Nếu được phát hiện và xử lý sớm, bệnh có thể khỏi hoàn toàn trong vòng 10–14 ngày. Tuy nhiên, nếu điều trị sai cách, viêm xoang cấp có thể chuyển sang mãn tính và gây nhiều biến chứng. Vậy cách điều trị bệnh viêm xoang cấp như thế nào cho đúng? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Nhận biết sớm triệu chứng viêm xoang cấp

Trước khi tìm hiểu cách điều trị bệnh viêm xoang cấp, bạn cần xác định đúng dấu hiệu:

• Nghẹt mũi kéo dài
• Chảy dịch mũi đục, màu vàng hoặc xanh
• Đau nhức vùng trán, gò má, hoặc giữa hai mắt
• Cảm giác nặng mặt, đặc biệt khi cúi xuống
• Sốt nhẹ hoặc vừa
• Hơi thở có mùi, mệt mỏi, giảm khứu giác

Nếu các triệu chứng trên kéo dài quá 10 ngày hoặc diễn tiến nặng dần, rất có thể bạn đang bị viêm xoang cấp do vi khuẩn – cần can thiệp đúng cách.

2. Nguyên tắc điều trị viêm xoang cấp

Cách điều trị bệnh viêm xoang cấp dựa trên các nguyên tắc:

• Làm sạch hốc xoang, dẫn lưu dịch viêm
• Giảm sưng niêm mạc, cải thiện thông khí xoang
• Kiểm soát vi khuẩn nếu có nhiễm trùng
• Hỗ trợ miễn dịch, cải thiện sức đề kháng

Tùy mức độ triệu chứng mà bác sĩ sẽ chỉ định kết hợp các nhóm thuốc và phương pháp hỗ trợ phù hợp.

3. Cách điều trị bệnh viêm xoang cấp theo mức độ

3.1. Viêm xoang cấp nhẹ 

Trong hầu hết các trường hợp, viêm xoang cấp là do virus và có thể tự khỏi sau 7–10 ngày. Những biện pháp không dùng kháng sinh được ưu tiên đầu tiên:

• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý: Đây là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để làm sạch hốc mũi, loại bỏ chất nhầy, bụi bẩn và tác nhân gây bệnh. Bạn nên sử dụng dung dịch NaCl 0.9% (nước muối sinh lý) hoặc nước muối ưu trương, kết hợp với bình rửa chuyên dụng để làm sạch sâu hơn. Duy trì rửa mũi 2 đến 3 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.
• Thuốc giảm đau – hạ sốt: Nếu bạn cảm thấy đau nhức vùng mặt hoặc sốt, có thể sử dụng các loại thuốc như Paracetamol hoặc Ibuprofen. Liều lượng cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ, đặc biệt là liều theo cân nặng.
• Chăm sóc cơ thể: Để tăng cường sức đề kháng và giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng, bạn cần uống đủ nước, bổ sung vitamin C và có chế độ nghỉ ngơi đầy đủ. Những biện pháp này giúp kiểm soát tốt các triệu chứng của viêm xoang cấp nhẹ mà không cần dùng đến kháng sinh, tránh được nguy cơ kháng kháng sinh và các tác dụng phụ không mong muốn.

3.2. Viêm xoang cấp do vi khuẩn

Khi các triệu chứng viêm xoang kéo dài hơn 10 ngày, có xu hướng tăng nặng dần, hoặc tái phát sau khi đã thuyên giảm, bạn nên cẩn trọng vì đây là dấu hiệu cảnh báo viêm xoang có khả năng do vi khuẩn gây ra. Trong trường hợp này, việc điều trị cần có sự can thiệp của thuốc kháng sinh và các biện pháp hỗ trợ khác.

Kháng sinh

Sử dụng kháng sinh là phương pháp điều trị chủ chốt đối với viêm xoang do vi khuẩn, và chỉ được chỉ định khi có các dấu hiệu sau:

• Sốt cao trên 38.5°C.
• Đau nhức vùng xoang dữ dội, không thuyên giảm khi dùng thuốc giảm đau thông thường.
• Dịch mũi đặc, có màu xanh hoặc vàng, lẫn mủ.

Thuốc kháng sinh được sử dụng phổ biến nhất là Amoxicillin – clavulanate. Đối với những người dị ứng với penicillin, có thể dùng thay thế bằng Azithromycin hoặc Doxycyclin. Liệu trình điều trị kháng sinh thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày, tùy thuộc vào chỉ định của bác sĩ.

Thuốc xịt mũi và thuốc hỗ trợ khác

• Thuốc xịt mũi co mạch: Các loại thuốc như Xylometazolin hoặc Oxymetazolin giúp giảm nghẹt mũi tức thời, mang lại cảm giác dễ chịu, đặc biệt là trước khi đi ngủ. Tuy nhiên, không nên dùng quá 5 ngày liên tục để tránh hiện tượng “phản ứng dội ngược” gây nghẹt mũi trở lại.
• Corticoid xịt tại chỗ: Các thuốc như Fluticasone hoặc Mometasone có tác dụng giảm viêm mạnh mẽ, hỗ trợ kháng sinh hoạt động hiệu quả hơn.
• Thuốc kháng histamin: Nếu viêm xoang kèm theo các triệu chứng dị ứng như hắt hơi, chảy nước mũi trong, bác sĩ có thể kê thêm các thuốc kháng histamin như Loratadin, Cetirizin hoặc azelastin dạng xịt tại chỗ.

Bên cạnh đó, việc vệ sinh mũi xoang bằng nước muối sinh lý vẫn là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị để làm sạch và giúp các loại thuốc khác phát huy tác dụng tốt hơn.

4. Khi nào cần đến bác sĩ?

Đừng tự điều trị tại nhà nếu bạn có các dấu hiệu sau:

• Viêm xoang cấp tái đi tái lại nhiều lần/năm
• Đau nhức vùng xoang không đáp ứng thuốc giảm đau
• Sốt cao liên tục >3 ngày
• Có tiền sử viêm xoang mạn, polyp mũi, lệch vách ngăn
• Biến chứng: sưng mắt, giảm thị lực, đau đầu lan rộng

Phát hiện sớm các trường hợp viêm nặng hoặc có biến chứng là chìa khóa giúp ngăn ngừa chuyển sang mạn tính.

5. Phòng ngừa viêm xoang cấp tái phát

Sau khi điều trị, cần tiếp tục duy trì các thói quen sau để tránh bệnh tái phát:

• Tránh tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, dị nguyên
• Mang khẩu trang khi ra ngoài trời
• Không ngoáy mũi, tránh lạm dụng thuốc nhỏ xịt co mạch
• Tập thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh
• Điều trị triệt để viêm mũi dị ứng nếu có

Trên đây là bài viết về cách điều trị bệnh viêm xoang cấp. Điều quan trọng nhất là bạn cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ và không tự ý ngưng thuốc. Đồng thời, việc vệ sinh mũi xoang hàng ngày vẫn là một biện pháp hỗ trợ không thể thiếu để giúp quá trình hồi phục diễn ra tốt hơn.