Cách chữa bệnh viêm xoang mạn tính: Hiểu đúng để kiểm soát hiệu quả

Viêm xoang mạn tính là tình trạng niêm mạc xoang bị viêm kéo dài trên 12 tuần, tái phát nhiều lần trong năm và thường khó điều trị dứt điểm. Nếu không có phương pháp điều trị đúng đắn, bệnh dễ dẫn đến biến chứng như viêm tai giữa, viêm phế quản, hoặc ảnh hưởng đến thị lực, trí nhớ. Vậy cách chữa bệnh viêm xoang mạn tính như thế nào để kiểm soát tốt và cải thiện chất lượng cuộc sống? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.

1. Viêm xoang mạn tính là gì?

Viêm xoang mạn tính xảy ra khi niêm mạc các xoang mũi bị viêm kéo dài trên 12 tuần hoặc tái đi tái lại nhiều đợt/năm. Không giống như viêm xoang cấp, bệnh không có biểu hiện rầm rộ nhưng lại dai dẳng và khó chịu hơn.

Triệu chứng thường gặp:

• Nghẹt mũi kéo dài, một hoặc hai bên
• Dịch mũi đặc, vàng hoặc xanh, chảy xuống họng
• Ho nhiều về đêm
• Đau âm ỉ vùng trán, má hoặc quanh mắt
• Cảm giác đầy tức mặt, giảm khứu giác
• Hơi thở có mùi, mệt mỏi kéo dài

Viêm xoang mạn tính ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày, gây khó chịu kéo dài, ảnh hưởng giấc ngủ và hiệu suất làm việc.

2. Nguyên nhân gây viêm xoang mạn tính

Trước khi tìm hiểu cách chữa bệnh viêm xoang mạn tính, cần xác định được nguyên nhân gây ra tình trạng này:

• Viêm xoang cấp không điều trị triệt để
• Viêm mũi dị ứng kéo dài
• Polyp mũi, lệch vách ngăn mũi
• Ô nhiễm không khí, tiếp xúc hóa chất thường xuyên
• Hệ miễn dịch suy yếu
• Bệnh lý trào ngược dạ dày – thực quản

Mỗi nguyên nhân có hướng xử lý riêng, do đó việc khám và chẩn đoán đúng đóng vai trò rất quan trọng.

3. Nguyên tắc điều trị viêm xoang mạn tính

Việc điều trị viêm xoang mạn tính thường kết hợp nhiều phương pháp nhằm:

• Giảm viêm, giảm tiết dịch
• Dẫn lưu mủ, dịch nhầy trong xoang
• Phục hồi niêm mạc xoang
• Ngăn tái phát, kiểm soát tốt triệu chứng

Do tính chất dai dẳng, cách chữa bệnh viêm xoang mạn tính cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ và kéo dài ít nhất vài tuần đến vài tháng.

4. Cách chữa bệnh viêm xoang mạn tính bằng thuốc

Viêm xoang mạn tính cần một phác đồ điều trị lâu dài và toàn diện để kiểm soát các triệu chứng. Dưới đây là các loại thuốc thường được sử dụng.

4.1. Thuốc corticoid xịt tại chỗ

Đây được coi là nền tảng trong điều trị viêm xoang mạn tính. Các loại thuốc này có tác dụng giảm viêm tại chỗ, giúp phục hồi chức năng của niêm mạc xoang và ngăn ngừa nguy cơ tái phát polyp. Một số loại phổ biến gồm có Fluticasone, Mometasone, và Budesonide. Bạn cần sử dụng thuốc hàng ngày theo đúng liều lượng và thời gian mà bác sĩ chuyên khoa chỉ định để đạt hiệu quả tốt nhất.

4.2. Kháng sinh

Kháng sinh chỉ được sử dụng khi có bằng chứng rõ ràng của nhiễm khuẩn, chẳng hạn như:

• Dịch mũi có mủ, có mùi hôi khó chịu.
• Sốt nhẹ kéo dài.
• Kết quả cấy dịch mũi xác nhận có vi khuẩn.

Các loại kháng sinh thường dùng là Amoxicillin – clavulanate hoặc Cefuroxime. Điều quan trọng là phải tuân thủ đúng liều lượng và đủ thời gian (thường từ 7 đến 14 ngày) theo chỉ định của bác sĩ, không nên ngừng thuốc sớm dù triệu chứng đã thuyên giảm.

4.3. Thuốc kháng histamin (nếu có yếu tố dị ứng)

Nếu viêm xoang có liên quan đến cơ địa dị ứng, bác sĩ có thể kê thêm thuốc kháng histamin. Các loại thuốc uống như Loratadin hoặc Cetirizin giúp giảm sưng và tiết dịch. Ngoài ra, Azelastin dạng xịt tại chỗ cũng có thể được sử dụng để giảm hắt hơi, sổ mũi. Việc kiểm soát dị ứng sẽ giúp hạn chế viêm xoang tái phát.

4.4. Thuốc giảm đau – hạ sốt

Các thuốc như Paracetamol hoặc Ibuprofen chỉ được dùng khi cần thiết, để giảm các triệu chứng khó chịu như đau nhức vùng mặt hoặc sốt.

5. Cách điều trị viêm xoang mạn tính tại nhà

Bên cạnh việc dùng thuốc, chăm sóc đúng cách tại nhà đóng vai trò rất quan trọng để kiểm soát các triệu chứng và giảm tần suất tái phát của viêm xoang mạn tính.

5.1. Rửa mũi hằng ngày

Đây là phương pháp nền tảng giúp giữ cho hốc mũi luôn sạch sẽ. Bạn nên dùng nước muối sinh lý (dung dịch NaCl 0.9%) để rửa mũi 2 đến 3 lần mỗi ngày. Sử dụng bình rửa mũi chuyên dụng sẽ giúp nước muối đi sâu vào các xoang, loại bỏ hiệu quả dịch nhầy, vi khuẩn và bụi bẩn. Việc rửa mũi định kỳ, đặc biệt là sau khi ra đường hoặc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, sẽ làm giảm viêm và giúp các loại thuốc xịt hoạt động hiệu quả hơn.

5.2. Uống đủ nước, giữ ấm cơ thể

Uống đủ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày sẽ giúp cơ thể bạn đủ ẩm, làm loãng dịch nhầy trong xoang và dễ dàng đào thải ra ngoài hơn. Ngoài ra, việc giữ ấm vùng cổ, ngực và mũi, đặc biệt là trong thời tiết lạnh, cũng rất cần thiết để phòng tránh các đợt tái phát của viêm xoang.

5.3. Hạn chế yếu tố gây viêm

Để bảo vệ niêm mạc xoang, bạn nên tránh xa các tác nhân gây kích ứng.

• Tránh khói thuốc, bụi mịn, phấn hoa
• Không xịt nước hoa, hóa chất có mùi nồng vào vùng mặt
• Hãy đeo khẩu trang mỗi khi ra ngoài để bảo vệ đường hô hấp khỏi các tác nhân gây hại này.

6. Phẫu thuật – lựa chọn khi điều trị nội khoa thất bại

Nếu sau 12 tuần điều trị nội khoa đầy đủ mà không cải thiện, người bệnh có thể được chỉ định can thiệp ngoại khoa.

Các phương pháp thường dùng:

• Nội soi chức năng xoang (FESS)
• Phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn nếu lệch
• Loại bỏ polyp mũi nếu có

Phẫu thuật giúp mở rộng lối thoát dịch, loại bỏ vùng xoang viêm mãn, cải thiện chức năng dẫn lưu.

7. Cách phòng tránh viêm xoang mạn tính tái phát

Sau khi điều trị ổn định, người bệnh cần duy trì các thói quen sau:

• Rửa mũi định kỳ bằng nước muối
• Điều trị triệt để viêm mũi dị ứng nếu có
• Tránh môi trường ô nhiễm, hóa chất độc hại
• Ăn uống lành mạnh, tăng đề kháng
• Tái khám định kỳ theo chỉ định bác sĩ

Cách chữa bệnh viêm xoang mạn tính cần sự kiên trì và phối hợp đa phương pháp. Điều trị bằng thuốc cần đúng và đủ liều, kết hợp với chăm sóc tại nhà như rửa mũi, xông hơi, sinh hoạt lành mạnh để cải thiện triệu chứng và giảm tái phát. Trong những trường hợp không đáp ứng, phẫu thuật là lựa chọn giúp cải thiện chất lượng sống rõ rệt. Điều quan trọng là người bệnh cần chủ động kiểm soát môi trường sống và theo dõi sức khỏe mũi xoang lâu dài.