Giải mã bệnh hô hấp qua màu sắc nước mũi

Nước mũi từ đâu ra?

Theo các nhà khoa học thì nước mũi được tạo ra từ những tuyến niêm mạc mũi dọc theo đường hô hấp (phần mũi, phần cổ họng và phổi), chủ yếu là từ các tuyến niêm mạc dọc đường mũi, lượng nhỏ được tạo ra từ các xoang.

Riêng mũi và cổ họng có thể sản xuất 1-2 lít dịch nhầy mỗi ngày. Nếu cơ thể khỏe mạnh thì chất nhầy này sẽ di chuyển từ mũi tới phía sau mũi rồi đến cổ họng, nhờ các sợi lông mao nhỏ trong tế bào mũi rồi đi tới dạ dày. Thậm chí bạn có thể nuốt chất nhầy này cả ngày mà không hề biết.

Chức năng của nước mũi

Nước mũi là hàng rào bảo vệ đường hô hấp của bạn khỏi các tác nhân xâm nhập từ bên ngoài, bao gồm:

- Giữ ấm cho mũi và xoang mũi.

- Chống lại bụi bẩn và những hạt khác từ môi trường bên ngoài.

- Chống nhiễm trùng.

- Làm ẩm không khí trước khi hít vào, đặc biệt là trong mùa lạnh.

- Có chứa protein và kháng thể nhận diện virus và vi khuẩn.

Màu nước mũi khi bạn khỏe mạnh như thế nào?

Nếu màu nước mũi của bạn là màu trong, thể loãng thì cơ thể bạn đang ở trạng thái khỏe mạnh. Dịch nước mũi dạng này giúp cơ thể ngăn ngừa và loại bỏ bụi bẩn từ môi trường, các virus và vi khuẩn xâm nhập vào đường hô hấp thông qua mũi nhờ protein và các kháng thể.

Nhận biết bệnh qua màu sắc nước mũi

Các màu nước mũi thường gặp dưới đây cần đặc biệt lưu ý, bởi có thể là biểu hiện sức khỏe đang gặp vấn đề. Tốt nhất hãy tới các cơ sở y tế để được chẩn đoán và can thiệp điều trị nếu cần.

1. Màu nước mũi trong và dày

Khi dịch nước mũi dạng nhầy trong nhưng dày thì có thể bạn đang gặp phải tình trạng viêm mũi dị ứng. Nguyên nhân là do cơ thể tiếp xúc với dị nguyên gây phản ứng dị ứng. Bạn có thể nhận biết viêm mũi dị ứng thông qua dấu hiệu khác là ngứa mũi và xuất hiện các cơn hắt hơi.

2. Dịch mũi màu trắng

Khi bị cảm lạnh hay viêm mũi, màu nước mũi có thể có màu trắng. Nguyên nhân là do niêm mạc mũi của bạn bị tổn thương gây sưng, viêm và chất nhầy bị làm chậm lại, từ đó mũi bị mất độ ẩm và dày hơn, đôi khi là màu trắng đục.

Ngoài ra, nước mũi dính, màu trắng đục và tanh là biểu hiện của bệnh viêm xoang mạn tính. Nguyên nhân do niêm mạc mũi và cổ họng của người bệnh bị sưng, đồng thời, sản sinh ra nhiều chất nhầy hơn. Nếu sử dụng kháng sinh mà màu nước mũi không được cải thiện thì bạn cần tới sự trợ giúp thêm của bác sĩ để đổi phương pháp.

3. Dịch mũi màu vàng

Nếu nước mũi của bạn có màu vàng thì có thể bạn đang bị cảm lạnh hay viêm mũi giai đoạn nặng hơn. Khi phần niêm mạc mũi bị nhiễm khuẩn, các tế bào màu trắng sẽ "tụ tập" lại ở khu vực đó và lẫn vào trong dịch nhầy của mũi. Từ đó, khiến màu nước mũi bạn quan sát được là màu vàng.

Đối với bệnh cảm lạnh thì bệnh sẽ kéo dài trong khoảng từ 10 - 14 ngày. Điều cần làm nhất khi bị cảm lạnh chính là nghỉ ngơi và bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể để tăng cường hệ miễn dịch.

4. Dịch mũi màu xanh lá cây

Nếu quan sát thấy màu nước mũi đang ngả dần sang màu xanh lá cây thì đây là biểu hiện của việc hệ miễn dịch của bạn đang hoạt động cực kỳ "tích cực" với mục đích chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng.

Dịch nước mũi lúc này đặc quánh cùng với những tế bào trắng chết. Nếu màu nước mũi chuyển xanh lá cây liên tục trong 1-2 ngày kèm theo sốt, buồn nôn và nôn thì tốt nhất bạn nên tới cơ sở y tế vì đây còn là biểu hiện của bệnh viêm xoang hoặc các bệnh lý nhiễm trùng.

5. Nước mũi có màu hồng hay đỏ

Màu nước mũi hồng hay đỏ có thể là màu của máu. Điều này đồng nghĩa với việc niêm mạc mũi của bạn đang bị tổn thương bởi các tác nhân như khô mũi, gãy mũi hay xì mũi quá mạnh. Thậm chí, nếu bạn ho quá nhiều cũng có thể khiến các mạch máu ở mũi hay cổ họng bị vỡ làm màu nước mũi chuyển hồng hoặc đỏ.

Các bác sĩ khuyến cáo nếu sau 30 phút và máu không ngừng chảy thì cần ngay lập tức tới bệnh viện, điều này cần đặc biệt lưu ý với đối tượng là trẻ nhỏ.

6. Nước mũi màu nâu

Nước mũi có màu nâu có thể do máu cũ đã bị khô lại hay có thể do khi hít thở bạn vô tình hít phải bụi bẩn hoặc khí độc. Trong trường hợp này bạn có thể sử dụng dung dịch nước muối biển để rửa mũi.

7. Nước mũi có màu đen

Nếu như bạn không phải là một người hút thuốc hay sử dụng ma túy thì khi màu nước mũi có màu đen thì có thể bạn đang có nguy cơ nhiễm nấm nghiêm trọng. Nước mũi màu đen thường có ở nhóm người có hệ miễn dịch kém hay người đang bị bệnh phổi mạn tính.

Cách khắc phục bệnh hô hấp tùy theo tình trạng nước mũi

Với tình trạng nước mũi trong chảy nhiều do dị ứng, cần chú ý:

+ Tránh xa các yếu tố gây ra cơn dị ứng (phấn hoa, bụi, nấm mốc...).

+ Sử dụng khẩu trang, mặt nạ chống bụi... khi ra ngoài.

+ Sử dụng thuốc điều trị dị ứng an toàn, ít tác dụng phụ như Nozeytin. Đây là một loại thuốc xịt mũi kháng histamin thế hệ II giúp ngăn phản ứng dị ứng, làm giảm hắt hơi, nghẹt mũi, chảy nước mũi nhanh chóng, duy trì suốt 24h. Đặc biệt, Nozeytin không gây buồn ngủ, không gây khô hệ hô hấp và nhiều tác dụng phụ không mong muốn toàn thân khác như dòng kháng histamin đường uống.

Với tình trạng nước mũi chảy nhiều, chuyển màu do cảm lạnh hay các vấn đề khác:

+ Rửa mũi bằng dung dịch nước muối như bộ chăm sóc mũi từ muối biển SalineSea:

• Dung dịch xịt mũi đẳng trương SalineSea chứa NaCl nồng độ tiêu chuẩn 0.9% giúp loại bỏ các tác nhân gây dị ứng và dịch nhầy đường hô hấp, giúp thông thoáng đường thở.
• Dung dịch xịt mũi ưu trương dưỡng ẩm SalineSea chứa NaCl 1.9% ưu trương giúp giúp thông thoáng đường thở, giảm nghẹt mũi, sung huyết mũi. Nhiều nghiên cứu cho thấy, nước muối ưu trương làm sạch, loại bỏ triệu chứng khó chịu ở mũi hiệu quả gấp 2-3 lần nước muối sinh lý. Ngoài ra, sản phẩm còn bổ sung Hyaluronat natri giúp dưỡng ẩm, hạn chế khô mũi.
• Bình rửa mũi & gói muối tự pha SalineSea giúp vệ sinh khoang mũi họng, loại bỏ vi khuẩn, virus; tiện lợi & hiệu quả cao.

+ Sử dụng thuốc nhỏ mũi, xịt mũi co mạch, điều trị chứng nghẹt mũi, ví dụ như Jazxylo. Sản phẩm chứa Xylometazolin - thuốc co mạch thế hệ mới nhất, giúp giảm nghẹt mũi ngay trong 5 phút, kéo dài tới 10 giờ, không gây nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Đặc biệt, thuốc nhỏ mũi Jazxylo là dòng co mạch duy nhất trên thị trường được Bộ Y tế chỉ định dùng cho trẻ từ 3 tháng tuổi. Lưu ý, tuyệt đối không sử dụng thuốc thông mũi 3 ngày liên tục. 

Trên đây là những cách nhận biết bạn đang bị bệnh gì thông qua nước mũi và những cách khắc phục tình trạng chảy nước mũi quá nhiều. Mong rằng bài viết trên đã đem đến cho bạn nhiều thông tin bổ ích về sức khỏe đường hô hấp, để biết cách phòng ngừa và điều trị bệnh.