Trẻ bị nghẹt mũi có nên nằm điều hòa không?

Khi thời tiết nóng nực kéo dài, đặc biệt vào mùa hè, nhiều gia đình lựa chọn sử dụng điều hòa để giúp trẻ ngủ ngon và dễ chịu hơn. Tuy nhiên, trẻ bị nghẹt mũi có nên nằm điều hoà không? Đây là câu hỏi khiến không ít phụ huynh phân vân. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ chế nghẹt mũi, những ảnh hưởng từ điều hòa và cách sử dụng điều hòa đúng cách khi trẻ đang gặp vấn đề về đường hô hấp.

1. Vì sao trẻ dễ bị nghẹt mũi khi nằm điều hòa?

Trẻ nhỏ có hệ hô hấp còn non nớt, rất nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm và chất lượng không khí. Khi nằm điều hòa, có một số yếu tố có thể khiến tình trạng nghẹt mũi ở trẻ xuất hiện hoặc trở nên nghiêm trọng hơn:

• Không khí bị làm khô: Điều hòa có xu hướng hút ẩm trong phòng, khiến không khí trở nên khô hanh. Khi niêm mạc mũi của trẻ bị khô, dịch mũi dễ bị đặc lại, gây bít tắc và khiến trẻ khó thở.
• Gió lạnh thổi trực tiếp: Nếu hướng gió điều hòa thổi thẳng vào vùng mặt hoặc người trẻ, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột sẽ kích thích phản ứng co mạch tại niêm mạc mũi, dẫn tới tăng tiết dịch, nghẹt mũi, thậm chí gây ho, khò khè.
• Phòng lạnh quá mức: Giữ nhiệt độ quá thấp là thói quen không ít gia đình mắc phải. Tuy nhiên, với trẻ nhỏ, việc để phòng lạnh sâu có thể gây rối loạn điều tiết thân nhiệt và tăng nguy cơ cảm lạnh, viêm mũi họng.
• Máy lạnh bẩn, không được vệ sinh: Bộ lọc điều hòa lâu ngày không được làm sạch sẽ tích tụ bụi mịn, nấm mốc, vi khuẩn và phấn hoa – những tác nhân dễ gây dị ứng và kích ứng mũi.

2. Trẻ bị nghẹt mũi có nên nằm điều hòa không?

Câu trả lời là: CÓ, nhưng cần phải sử dụng điều hòa một cách hợp lý.

Việc nằm điều hòa không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra nghẹt mũi. Ngược lại, nếu biết cách điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm phù hợp, môi trường có điều hòa có thể giúp trẻ dễ chịu hơn, bớt khó chịu do thời tiết oi bức, và hỗ trợ quá trình hồi phục nếu trẻ đang bị cảm lạnh nhẹ.

Điều quan trọng là cha mẹ phải biết cách dùng điều hòa sao cho an toàn và phù hợp với thể trạng của trẻ.

3. Hướng dẫn sử dụng điều hòa đúng cách khi trẻ bị nghẹt mũi

Khi trẻ đang gặp tình trạng nghẹt mũi, việc sử dụng điều hòa không đúng cách có thể khiến triệu chứng trầm trọng hơn. Tuy nhiên, nếu biết điều chỉnh hợp lý, điều hòa vẫn có thể được sử dụng an toàn, vừa giúp trẻ thoải mái, vừa hạn chế các tác động tiêu cực đến đường hô hấp.

3.1. Điều chỉnh nhiệt độ phòng phù hợp

Không nên để nhiệt độ điều hòa quá thấp, đặc biệt là vào ban đêm – thời điểm thân nhiệt tự nhiên của trẻ giảm xuống. Nhiệt độ lý tưởng cho phòng có trẻ nhỏ nên duy trì ở mức từ 26–28°C.

Nếu ngoài trời quá nóng, bạn có thể bật điều hòa ở mức thấp hơn trong thời gian ngắn để làm mát phòng, sau đó tăng dần nhiệt độ để tránh gây sốc nhiệt cho trẻ. Tránh bật điều hòa liên tục suốt đêm mà không kiểm tra lại nhiệt độ, vì không khí lạnh kéo dài có thể làm niêm mạc mũi sưng nề hơn, gây nghẹt nặng.

Chính vì thế, trẻ bị nghẹt mũi có nên nằm điều hòa không? Câu trả lời là có, nhưng cha mẹ cần điều chỉnh nhiệt độ hợp lý để tránh làm tình trạng nghẹt mũi trở nên nghiêm trọng hơn.

3.2. Tăng độ ẩm trong phòng điều hòa

Không khí trong phòng điều hòa thường bị khô do quá trình làm lạnh hút ẩm. Điều này khiến niêm mạc mũi của trẻ bị mất nước, dễ bong tróc, khô rát và bít tắc dịch mũi – một nguyên nhân phổ biến gây nghẹt mũi.

Để cải thiện độ ẩm:

• Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc máy khuếch tán tinh dầu kết hợp nước.
• Đặt chậu nước sạch hoặc khăn ẩm trong phòng cũng là một mẹo đơn giản nhưng hiệu quả.
• Giữ độ ẩm phòng khoảng 50–60% là mức lý tưởng cho hệ hô hấp trẻ.

3.3. Tránh gió lạnh thổi trực tiếp vào mặt trẻ

Dòng gió từ điều hòa nếu thổi thẳng vào vùng đầu, mặt hoặc ngực trẻ có thể gây co mạch niêm mạc mũi, làm tăng tiết dịch và khiến trẻ khó thở hơn.

Một số lưu ý:

• Điều chỉnh hướng gió lên trần hoặc sang bên, không chiếu thẳng vào người.
• Dùng rèm chắn hoặc màn che nếu giường bé nằm gần điều hòa.
• Ưu tiên chế độ gió đảo chiều (swing) để phân tán gió đồng đều khắp phòng.

3.4. Cho trẻ mặc đồ phù hợp khi ngủ trong phòng điều hòa

Không nên để trẻ nằm điều hòa với quần áo quá mỏng hoặc để hở bụng, ngực. Cơ thể trẻ chưa có khả năng tự điều chỉnh thân nhiệt tốt như người lớn, rất dễ bị nhiễm lạnh.

• Chọn trang phục bằng cotton thoáng mát nhưng giữ nhiệt tốt, chẳng hạn như áo tay dài mỏng, quần dài.
• Che kín vùng bụng, ngực và chân cho trẻ khi ngủ.
• Có thể đắp thêm chăn mỏng nhẹ để giữ ấm, nhưng nên kiểm tra thường xuyên để tránh bé bị đổ mồ hôi hoặc quá nóng.

Nếu bạn vẫn đang phân vân về việc trẻ bị nghẹt mũi có nên nằm điều hòa không, việc đảm bảo rằng trẻ mặc đồ phù hợp sẽ giúp điều chỉnh thân nhiệt và ngăn ngừa các tác động tiêu cực từ điều hòa.

3.5. Vệ sinh điều hòa định kỳ

Bộ lọc của điều hòa là nơi tích tụ rất nhiều bụi bẩn, vi khuẩn, nấm mốc, phấn hoa – các tác nhân dễ gây kích ứng đường thở, nhất là ở trẻ bị nghẹt mũi.

• Vệ sinh lưới lọc 1–2 lần mỗi tháng, đặc biệt vào mùa hè sử dụng thường xuyên.
• Nên bảo dưỡng điều hòa định kỳ 3–6 tháng/lần, để đảm bảo luồng không khí sạch, không chứa tác nhân gây dị ứng.
• Hạn chế để trẻ ở trong phòng quá lâu khi vừa mới vệ sinh điều hòa xong, vì có thể còn mùi hóa chất hoặc bụi chưa được dọn kỹ.

4. Mẹo giúp trẻ thông mũi khi bị nghẹt

Ngoài việc sử dụng điều hòa đúng cách, cha mẹ cũng cần thực hiện thêm một số biện pháp hỗ trợ để giúp bé dễ thở hơn:

• Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý: Dùng nước muối sinh lý 0.9% nhỏ vào hai bên mũi để làm loãng dịch nhầy. Sau đó, nếu cần, có thể dùng dụng cụ hút mũi chuyên dụng để lấy phần dịch ra, giúp mũi thông thoáng.
• Dùng dung dịch xịt mũi ưu trương: Các dung dịch dạng xịt chứa muối ưu trương có khả năng hút bớt nước từ niêm mạc mũi, giảm sưng nề và giúp bé thở dễ dàng hơn. Nên chọn loại có bổ sung dưỡng ẩm để tránh làm khô niêm mạc mũi.
• Kê cao gối khi ngủ: Đối với trẻ lớn, có thể kê gối hơi cao để giúp dịch mũi không ứ đọng, hạn chế tình trạng khó thở khi nằm ngửa.
• Cho trẻ uống đủ nước: Nước giúp làm loãng chất nhầy trong mũi và duy trì độ ẩm niêm mạc, hỗ trợ quá trình làm sạch đường hô hấp một cách tự nhiên.

Trên đây là bài viết trả lời cho câu hỏi “trẻ bị nghẹt mũi có nên nằm điều hòa không?”. Tóm lại, trẻ bị nghẹt mũi vẫn có thể nằm điều hòa, miễn là cha mẹ biết điều chỉnh nhiệt độ, duy trì độ ẩm và tránh để gió thổi trực tiếp vào người trẻ. Không khí mát mẻ, trong lành sẽ giúp trẻ dễ chịu và có giấc ngủ ngon hơn, từ đó hỗ trợ quá trình phục hồi. Đồng thời, đừng quên vệ sinh mũi cho bé đúng cách và đưa trẻ đi khám nếu có dấu hiệu bất thường.