Tại sao bị nghẹt mũi 1 bên? Nguyên nhân, cách điều trị hiệu quả

08:47 22-10-2025
Dược sĩ Nguyễn Thị Vui

Nghẹt mũi là tình trạng thường gặp, gây cảm giác khó chịu và cản trở hô hấp. Tuy nhiên, không ít người gặp hiện tượng bị nghẹt mũi 1 bên – tức chỉ một bên mũi bị tắc, trong khi bên còn lại vẫn thông thoáng. Tình trạng này tưởng chừng đơn giản nhưng lại có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân khác nhau, từ viêm mũi nhẹ cho đến bệnh lý cấu trúc mũi phức tạp.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ tại sao bị nghẹt mũi 1 bên, các dấu hiệu cảnh báo và phương pháp điều trị hiệu quả, an toàn ngay tại nhà.

Tại sao bị nghẹt mũi 1 bên? Những nguyên nhân phổ biến

Nghẹt mũi 1 bên xảy ra khi luồng khí đi qua hốc mũi bị cản trở do sưng niêm mạc, viêm nhiễm hoặc dị vật. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến nhất:

Do cảm lạnh, cảm cúm thông thường

Khi bị cảm lạnh hoặc cúm, niêm mạc mũi sẽ sưng nề và tiết nhiều dịch nhầy. Một bên mũi thường bị nghẹt rõ rệt hơn do tư thế nằm nghiêng hoặc lưu thông khí kém. Đây là nguyên nhân tạm thời, thường hết sau vài ngày khi hết cảm.

Nghẹt mũi xảy ra khi bị cảm lạnh

Biểu hiện đi kèm:

Nghẹt 1 hoặc 2 bên mũi, chảy nước mũi trong.
Có thể kèm hắt hơi, đau họng, sốt nhẹ.
Cảm giác nặng đầu, mệt mỏi.

Viêm mũi dị ứng

Khi tiếp xúc với phấn hoa, bụi, lông thú, khói thuốc, cơ thể phản ứng lại bằng cách tăng tiết dịch và sưng niêm mạc mũi, gây nghẹt. Thông thường, nghẹt có thể luân phiên giữa hai bên nhưng đôi khi chỉ bị một bên kéo dài, đặc biệt khi nằm ngủ nghiêng.

Đặc điểm nhận biết:

Nghẹt mũi 1 bên, ngứa mũi, hắt hơi liên tục.
Chảy nước mũi trong, loãng.
Mắt, họng ngứa hoặc chảy nước mắt.

Lệch vách ngăn mũi

Lệch vách ngăn mũi gây ra nghẹt mũi 1 bên

Đây là nguyên nhân phổ biến và mang tính cấu trúc. Vách ngăn là phần mô sụn chia đôi khoang mũi. Khi bị lệch, một bên mũi sẽ hẹp hơn, khiến không khí lưu thông khó khăn, gây nghẹt mũi 1 bên mạn tính.

Nguyên nhân lệch vách ngăn:

Bẩm sinh.
Do chấn thương vùng mũi (té ngã, tai nạn, va chạm).

Triệu chứng:

Nghẹt mũi 1 bên kéo dài, không đỡ dù đã xịt thuốc.
Thỉnh thoảng chảy máu mũi.
Ngủ ngáy, thở bằng miệng, hay đau đầu.

Đây là nguyên nhân cần can thiệp y khoa, thường phải phẫu thuật chỉnh vách ngăn để điều trị triệt để.

Polyp mũi

Polyp mũi là khối u lành tính hình giọt nước, mọc từ niêm mạc xoang, gây tắc nghẽn hốc mũi. Khi polyp phát triển ở một bên, người bệnh sẽ có cảm giác nghẹt mũi một bên kéo dài, khó thở, giảm khứu giác.

Dấu hiệu nhận biết:

Nghẹt mũi 1 bên dai dẳng.
Ngửi kém hoặc mất khứu giác.
Thường kèm theo chảy dịch mũi sau, ho về đêm.

Lưu ý: Polyp không thể tự mất, cần đi khám chuyên khoa tai mũi họng để xử lý sớm.

Viêm xoang mạn tính

Khi xoang bị viêm, dịch nhầy tích tụ gây tắc lỗ thông xoang. Một bên xoang viêm sẽ khiến nghẹt mũi một bên, kèm theo cảm giác nặng mặt, đau vùng trán hoặc quanh mắt.

Triệu chứng đặc trưng:

Nghẹt mũi, chảy dịch nhầy vàng hoặc xanh.
Đau nhức vùng má, trán, hốc mắt.
Hơi thở có mùi hôi, mệt mỏi, khó tập trung.

Nghẹt mũi do dị vật (ở trẻ nhỏ)

Trẻ nhỏ hay tò mò và có thể nhét dị vật vào mũi (hạt, giấy, đồ chơi nhỏ…). Dị vật gây tắc nghẽn một bên mũi, dẫn đến nghẹt và chảy dịch hôi.

Nghẹt mũi 1 bên do trẻ nhét dị vật vào mũi

Dấu hiệu:

Nghẹt 1 bên, chảy dịch có mùi khó chịu.
Bé quấy khóc, cào mũi, hắt hơi liên tục.

Cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay, tuyệt đối không tự móc dị vật tại nhà.

Nghẹt mũi do thay đổi thời tiết hoặc nằm nghiêng khi ngủ

Nhiều người nhận thấy khi nằm nghiêng sang bên trái thì mũi trái bị nghẹt, đổi bên thì mũi kia tắc. Đây là hiện tượng luân phiên sinh lý, do thay đổi tuần hoàn máu ở niêm mạc mũi. Nếu không kèm triệu chứng bệnh lý khác, hiện tượng này là bình thường và sẽ hết sau khi thay đổi tư thế.

Cách điều trị tình trạng nghẹt mũi 1 bên tại nhà

Tùy nguyên nhân, bạn có thể áp dụng các phương pháp hỗ trợ an toàn và hiệu quả dưới đây:

Rửa mũi bằng nước muối sinh lý

Rửa mũi giúp loại bỏ bụi bẩn, dịch nhầy, vi khuẩn, đồng thời làm giảm sưng niêm mạc.

Cách làm:

Dùng bình rửa mũi hoặc chai xịt nước muối sinh lý 0,9%.
Nghiêng đầu, xịt nhẹ từ bên mũi không tắc sang bên còn lại.
Thực hiện 1–2 lần/ngày.

Rửa mũi bằng nước muối sinh lý giúp loại bỏ vi khuẩn, giảm sưng niêm mạc

Lưu ý: Không nên xịt quá mạnh, tránh làm tổn thương niêm mạc.

Xông hơi bằng tinh dầu tự nhiên

Tinh dầu bạc hà, khuynh diệp, gừng hoặc tràm có tác dụng làm thông mũi, kháng khuẩn, giảm sưng viêm.

Cách làm:

Đun nước sôi, cho vài giọt tinh dầu, trùm khăn hít hơi trong 10 phút.
Có thể xông 1–2 lần/ngày để giảm nghẹt mũi nhanh chóng.

Chườm ấm vùng mũi

Dùng khăn ấm hoặc túi chườm đặt lên vùng sống mũi, gò má trong 10–15 phút. Nhiệt độ giúp giãn mạch, giảm sưng và làm lỏng dịch nhầy trong mũi.

Giữ ẩm không khí và uống đủ nước

Không khí khô khiến niêm mạc mũi dễ viêm và tắc nghẽn.

Dùng máy tạo độ ẩm hoặc đặt chậu nước trong phòng.
Uống đủ 2–2,5 lít nước/ngày giúp loãng dịch nhầy, dễ thở hơn.

Xịt hoặc nhỏ mũi theo hướng dẫn của bác sĩ

Nếu nghẹt do viêm, bác sĩ có thể kê:

Thuốc xịt co mạch: Giúp thông mũi nhanh (nhưng chỉ dùng tối đa 5–7 ngày).
Thuốc chống viêm hoặc kháng histamin: Dành cho viêm mũi dị ứng.
Thuốc corticoid dạng xịt: Dùng cho viêm mạn tính hoặc polyp mũi.

Cách phòng ngừa nghẹt mũi 1 bên tái phát

Để tránh tình trạng tái phát, bạn nên duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh và chăm sóc mũi đúng cách:

Giữ vệ sinh mũi họng hằng ngày

Rửa mũi bằng nước muối sinh lý 1–2 lần/ngày.
Đánh răng, súc miệng sau khi ăn, trước khi ngủ.

Tránh tác nhân gây kích ứng

Hạn chế tiếp xúc với bụi, khói thuốc, hóa chất.
Đeo khẩu trang khi ra đường hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm.

Bổ sung dinh dưỡng tăng sức đề kháng

Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu vitamin C (cam, chanh, ổi…).
Uống nhiều nước ấm, tránh đồ lạnh.

Giữ ấm cơ thể khi trời lạnh

Đeo khăn, khẩu trang, đội mũ khi ra ngoài.
Không để điều hòa quá lạnh, duy trì độ ẩm trong phòng.

Tập thể dục nhẹ nhàng

Tập thể dục nhẹ nhàng tăng sức đề kháng, khí huyết lưu thông

Các bài tập thở, yoga, đi bộ giúp lưu thông khí huyết, tăng sức đề kháng.

Nghẹt mũi 1 bên là tình trạng khá phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Nó có thể chỉ là phản ứng sinh lý tạm thời, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh lý viêm xoang, polyp hoặc lệch vách ngăn.

Việc nhận biết đúng nguyên nhân, áp dụng phương pháp điều trị phù hợp và giữ vệ sinh mũi họng đúng cách là chìa khóa để khắc phục triệt để và ngăn tái phát.

Nếu tình trạng kéo dài, hãy đến khám tại cơ sở chuyên khoa Tai – Mũi – Họng để được tư vấn và điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe đường hô hấp của bạn.